M 82

Galaktyka M 82, zwana również Cygaro znajdująca się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy.

jest aktualnie uważana za galaktyką spiralną. Odkryta została w tym samym dniu co M81 przez Johanna Elerta Bodego, jako jej sąsiadka. Znajduje się w odległości 12 milionów lat świetlnych. Rozmiary galaktyki należącej do gromady galaktyk M81 szacuje się na około 37 tysięcy lat świetlnych. W 2005 roku zostały odkryte dwa szczątkowe ramiona galaktyki.

W obszarach centralnych galaktyki znajdują się dwa bardzo jasne źródła promieniowania rentgenowskiego, co aktualnie łączone jest z dwoma czarnymi dziurami znajdującymi się w galaktyce. Przypuszcza się, że są to obiekty o masach pośredniej między czarnymi dziurami pochodzenia gwiazdowego, a supermasywnymi czarnymi dziurami, jakie znajduje się w centrach galaktyk. Podejrzewa się, że dziury te nie opadły jeszcze do jądra galaktyki i mogą być pierwszymi obserwowanymi składnikami supermasywnych galaktycznych czarnych dziur.

Masywniejsza z czarnych dziur jest odległa od jądra o około 300 lat świetlnych i jak się szacuje waży od 12 do 43 tysięcy mas Słońca. Nie mogła powstać wraz z galaktyką, ponieważ przy tak dużej masie powinna zostać już wciągnięta do jądra galaktyki. Druga, której masę szacuje się na 200 do 800 mas Słońca usytuowana jest w odległości około 600 lat świetlnych od centrum galaktyki.

Około 600 milionów lat temu prawie doszło do zderzenia się galaktyki M 82 z galaktyką Bodego. W wyniku zbliżenia się obu galaktyk w M 82 doszło do gwałtownych procesów gwiazdotwórczych, oraz ogromnego wyrzutu materii w osi biegunowej (na zdjęciu widoczne czerwone strugi). Prawdopodobnie to zbliżenie sprawiło, że galaktyka Cygaro stała się galaktyką nieregularną. Obie galaktyki dzieli dystans około 150 tysięcy lat świetlnych (szacuje się, że rozmiar naszej Galaktyki to około 100 tysięcy lat świetlnych).

Zdjęcie w większej rozdzielczości dostępne jest tutaj.

W styczniu 2014 r. mieliśmy przyjemność obserwacji wybuchu gwiazdy supernowej w galaktyce M 82.

 

 

Teleskop	PW CDK 17
Montaż	10Micron GM4000 QCI
Detektor	SBig STF-8300M
Filtry	Baader LHaRGB 32mm
Data	11.02 - 4.03 2013r.
Ekspozycja	LHaRGB: 120:300:60:60:60 min
Oprogramowanie	CCDStack, Photoshop
Inne	Wykonano we współpracy z firmą DeltaOptical